Του Βασίλη Σιακωτού, Ιστορικού
Έχετε ποτέ αναρωτηθεί πώς μάθαινε ο κόσμος τα νέα στα τέλη του 19ου αιώνα; Από τις εφημερίδες θα πείτε και θα έχετε απαντήσει σωστά! Όμως, πως έφτανε η εφημερίδα στην Περιφέρεια; Δεν υπήρχαν τα γρήγορα αυτοκίνητα ή τα λεωφορεία για να τις μεταφέρουν όπως γινόταν τα επόμενα χρόνια και πριν την έλευση του Ίντερνετ στην ζωή μας…
Η απάντηση είναι πώς οι εφημερίδες, που μας μάθαιναν τα νέα της εποχής, έκαναν βόλτα με τα τραίνα και σε κάθε σταθμό που σταματούσαν, άφηναν και ένα πακέτο με εφημερίδες.
Το τραίνο λοιπόν ήταν ένα ραδιόφωνο της εποχής, που μετέφερε ειδήσεις από όπου περνούσε και σταματούσε. Η άφιξη του τραίνου ήταν ένα μεγάλο κοινωνικό γεγονός
Ένα τέτοιο ταξίδι μας περιγράφει, τον Ιανουάριο του 1895 στην εφημερίδα «Εστία» ο μεγάλος Έλληνας πεζογράφος Ανδρέας Καρκαβίτσας (1865-1922). Όταν τελείωσε την θητεία του ως γιατρός, στο ατμόπλοιο «Αθηνά» (1891-1894), ξεκίνησε με το τραίνο από την Ελευσίνα για να φτάσει στην Τρίπολη και από εκεί να κατευθυνθεί στη συνέχεια με άλλα μέσα στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τα Λεχαινά.
Ο Ανδρέας Καρκαβίτσας, εκτός των άλλων έργων του, συνεργάστηκε με εφημερίδες δημοσιεύοντας θέματα λαογραφικού περιεχομένου.
Στην συγκεκριμένη περίπτωση περιγράφει τις πολιτικές συζητήσεις που γίνονταν στο τραίνο, καταγράφει τις πολιτικές ζυμώσεις κατά την διάρκεια του ταξιδιού, αλλά και τις συζητήσεις που συνεχίζονταν με το ίδιο πάθος και στις στάσεις των σιδηροδρομικών σταθμών.
Τρία μεγάλα επιστημονικά επιτεύγματα σηματοδοτούν τον εκσυγχρονισμό και την μετάβαση της Αρκαδίας στον σύγχρονο κόσμο.
Το πρώτο είναι η άφιξη των πρώτων αμαξών στην Τρίπολη το 1852, όταν διανοίχθηκε ο δρόμος Τρίπολης-Μύλων, που διευκόλυνε την συγκοινωνία και το εμπόριο εκτός του οροπεδίου.
Το δεύτερο είναι η χρήση του ηλεκτρικού τηλεγράφου το 1862 στην Τρίπολη και το τρίτο γεγονός είναι η έναρξη της σιδηροδρομικής σύνδεσης της Αρκαδικής πρωτεύουσας με την Αθήνα το 1892.
Επακόλουθο της λειτουργίας του τραίνου είναι η ανάπτυξη του Ελαιοχωρίου, που «τράβηξε» πολύ κόσμο από την περιοχή της Βόρειας Κυνουρίας.
Από τον Αγωγιάτη και τον πεζοπόρο ταχυδρόμο, περνάμε στην ιππήλατη άμαξα, στον ηλεκτρικό τηλέγραφο και στο τραίνο. Συντομεύθηκε πλέον ο χρόνος της είδησης, που όμως και πάλι χρειαζόταν ημέρες!
Σήμερα, μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα δεν μας χωρίζει τίποτα στο να μεταδοθεί η είδηση σε όλο τον πλανήτη!
Πηγή : Εφημερίδα Εστία, Φύλλο αριθμός 311 (Δευτέρα 16-1-1895), Φύλλο αριθμός 312 (Τρίτη 17-1-1895), Φύλλο αριθμός 313 (Τετάρτη
18-1-1895), Φύλλο αριθμός 315 (Παρασκευή 20-1-1895)
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Τοπική μικτή αμαξοστοιχία Καλαμάτας-Κυπαρισσίας-Πατρών, στον σταθμό του Πύργου (Πηγή: Ιστορικό λεύκωμα “Ο Σιδηρόδρομος στη γη της Αρχαίας Ολυμπίας”, δεκαετία 60, φωτο. John Blyth)