toProtoSelido
Του Βασίλη Σιακωτού
Ο Σόλων Κυδωνιάτης γεννήθηκε το 1906 στην Κόρινθο και απεβίωσε στις 10 Μαρτίου 2001 σε ηλικία 95 ετών. Ήταν αρχιτέκτονας, μουσικός, ακαδημαϊκός και καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου Αθηνών. Καταγόταν από ιστορική οικογένεια της Θεσσαλονίκης και ήταν γιος του Παναγιώτη Κυδωνιάτη και μεγαλύτερος αδελφός του συνθέτη και πιανίστα Κωνσταντίνου (Κώστα) Κυδωνιάτη.
Σύμφωνα με τον ίδιο, ο παππούς του Γρηγόριος Α. Κυδωνιάτης εγκαταστάθηκε στην απελευθερωμένη Τριπολιτσά την δεκαετία του 1830. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και μετεκπαιδεύτηκε στο Παρίσι (1938-1939), αν και ήδη είχε ξεκινήσει σταδιοδρομία ως ελεύθερος επαγγελματίας από το 1927.
Το 1945 πήρε διδακτορικό δίπλωμα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το 1956 εξελέγη καθηγητής στην έδρα Αγροτικής Αρχιτεκτονικής και Στοιχείων Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ, ενώ το 1977 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην Τάξη των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών και στην συνέχεια το 1989 πρόεδρός της. Διετέλεσε, επίσης, πρόεδρος της διεθνούς επιτροπής της UNESCO για την ανασύσταση της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας.
Το επιστημονικό έργο του Σόλωνα Κυδωνιάτη επικεντρώθηκε στην προστασία του περιβάλλοντος των αστικών κέντρων, την διάσωση ελληνικών ιστορικών χώρων καθώς και την αποκατάσταση ιστορικών παραδοσιακών κτηρίων.
Πολλά από τα κτίρια και τις εκκλησίες της Αθήνας, όπως η Αγία Σοφία Ψυχικού, η Παναγία Παντάνασσα Ραφήνας και η Αγία Ειρήνη στο Πασαλιμάνι, φέρουν την σφραγίδα του. Επίσης το εργοστάσιο της Βιοσώλ, Πειραιώς 254, εκεί όπου σήμερα στεγάζεται το ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, και η αγορά της Χαλκίδας και τα σχέδια του κινηματογράφου Άστρον, αποτελούν δικά του έργα. Αναστήλωσε την οικία Κλεάνθη (το Παλιό Πανεπιστήμιο) στην Πλάκα και το σπίτι του Κολοκοτρώνη στο Λυμποβίσι.
Ήταν πολυγραφότατος. Γνωστά βιβλία του είναι οι «Αγροτικαί κατασκευαί και εγκαταστάσεις», «Αι Αθήναι και η πρωτεύουσα», «Στοιχεία αρχιτεκτονικής», «Η ελληνική αρχιτεκτονική αναγέννηση και η κακοποίησή της» και «Αθήναι, παρελθόν και μέλλον».
Στο έργο του Σόλωνα Κυδωνιάτη για τα νεοκλασικά σπίτια της Τρίπολης παρουσιάζεται και το αρχοντικό στο οποίο έμενε η οικογένεια του, ένα τριώροφο κτίριο αντιπροσωπευτικό της αρκαδικής αρχιτεκτονικής που χτίστηκε το 1851 επί της οδού Καλαμών και κόσμησε την πόλη περισσότερο από ένα αιώνα (σήμερα πολυκατοικία Θρασύβουλου Ανδριανόπουλου).
Επιπλέον στοιχεία για την οικογένεια Κυδωνιάτη, μας διασώζει ο ιστορικός της Τρίπολης και τοπικός Ευεργέτης Δημήτρης (Μίμης) Αθανασιάδης, προφανώς από προφορικές μαρτυρίες των μελών της οικογένειας.
Γενάρχης της οικογένειας Κυδωνιάτη ήταν ο Αναστάσιος, που εκτελέστηκε από τους Τούρκους στην Θεσσαλονίκη το 1821 και η σύζυγος του διέφυγε στην ελεύθερη και επαναστατημένη Ελλάδα. Ο παππούς του Σόλωνα, Γρηγόριος, γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη το 1812. Παντρεύτηκε την Τριπολιτσιώτισσα Μαριγώ Νικ. Διαμαντάκου, δραστηριοποιήθηκε ως μεγαλέμπορος γουναρικών και πέθανε το 1862, τρία χρόνια μετά την αποπεράτωση του Αρχοντικού του στην οδό Καλαμών.
Στην Τρίπολη έζησε και ο αδερφός του Γρηγορίου, Δημήτρης, όπου εργάστηκε ως δημοδιδάσκαλος.
Βιβλία
Ο Κυδωνιάτης συνέγραψε μεταξύ άλλων τα ακόλουθα βιβλία:
• Συμβολή εις την μελέτην του αγροτικού σπιτιού
• Η θέσις του ελληνικού χωριού
• Αγροτικαί κατασκευαί και εγκαταστάσεις (Αθήνα 1959, 430 σελ.)
• Η οργάνωσις του χωριού
• Το αγροτικό σπίτι από υγιεινής απόψεως
• Προσφυγική αγροτική στέγασις και ψυχικόν περιβάλλον
• Το παλάτι της παλαιολογίνας (1977, 32 σελ.)
• Αναδρομή στην παράδοση (Αθήνα 1982, 72 σελ.)
• Η ελληνική αρχιτεκτονική αναγέννησις και η κακοποίησίς της
• Αθήναι, παρελθόν και μέλλον (Αθήνα 1985, 110 σελ.).
• Το Νεοκλασικό κίνημα και τα νεοκλασικά σπίτια της Τριπολιτσάς, εκδόσεις Ενώσεως Τριπολιτών Αττικής, Αθήνα 1988.
Πηγές:
https://heptapolis.com/el/cv/solon-kydoniatis
https://el.wikipedia.org/wiki/Σόλων_Κυδωνιάτης
https://digitallibrary.academyofathens.gr/archive/item/7954
«Οι Κυδωνιάται της Τριπόλεως», Εφημερίδα Αρκαδικά Νέα, φύλλο 523/8-2-1956)
«Η οικογένεια των Κυδωνιατών», Εφημερίδα Αρκαδικά Νέα, φύλλο 527/11-3-1956
ΥΓ: Οι εικόνες στο τέμπλο του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου στην Τρίπολη (Πρώτος Μητροπολιτικός Ναός στο νεοσύστατο Ελληνικό Κράτος), φιλοτεχνήθηκαν τον Ιούνιο του 1830 από τον αγιογράφο Ευστράτιο Κυδωνιάτη, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως μεταβατικός ζωγράφος (συνδυάζει Βυζαντινά και Νεωτερικά στοιχεία στα έργα του). Ωστόσο, από τα μέχρι σήμερα γνωστά βιβλιογραφικά δεδομένα, δεν μπορούμε να τον συσχετίσουμε με την οικογένεια του αρχιτέκτονα Σόλωνα Κυδωνιάτη.
Βασίλης Σιακωτός, Ιστορικός του νέου ελληνισμού.
